Wtryskiwanie jest początkowym etapem procesu formowania wtryskowego, będącego jedną z metod przetwórstwa tworzyw sztucznych. Polega na uplastycznieniu materiału wyjściowego w postaci granulatu, który jest następnie wtryskiwany do gniazda formy przez dyszę. Tworzywo zastyga i usuwane jest z wtryskarki w postaci gotowej wypraski. Metoda wtryskiwania posiada wiele zalet i dzieli się na kilka podstawowych odmian.
Zalety procesu wtryskiwania
Wtryskiwanie umożliwia wytworzenie bardzo skomplikowanych wyrobów, podczas jednego procesu technologicznego. Znacznie ogranicza to czas, potrzebny na produkcję i tym samym jest rozwiązaniem ekonomicznym. Pozwala uzyskać produkt, który nie potrzebuje obróbki wykańczającej i jest praktycznie od razu gotowy do użytkowania. Przy pomocy wtryskiwania uzyskujemy produkty wysokie jakościowo i estetyczne. To doskonała metoda, jeżeli zależy nam na jednakowości egzemplarzy, ponieważ zapewnia powtarzalność zarówno kształtu, jak i wymiaru. Dzięki temu świetnie sprawdza się w produkcji masowej. Proces wtryskiwania jest w pełni zautomatyzowany, co pozwala wyeliminować czynnik ludzki z potencjalnych błędów produkcyjnych. Wtryskarki dodatkowo charakteryzują się bardzo niskim wskaźnikiem emisji substancji szkodliwych. Mała ilość operacji technologicznych, jakie trzeba wykonywać podczas tego procesu oraz komputerowy system sterowania i kontroli, wpływają na niewielką pracochłonność. Zużycie energii i wody jest mniejsze niż przy podobnych procesach, np. obrabiania metali.
Odmiany procesu wtryskiwania
Dwa podstawowe rodzaje wtryskiwania to wtryskiwanie ślimakowe oraz tłokowe. Sam wtrysk odbywa się odpowiedniego przy pomocy ślimaka lub tłoku. Wyróżniamy również wtryskiwanie intruzyjne, pozwalające na otrzymanie kształtek o znacznie większej objętości niż w przypadku standardowego ślimaka. Wtryskiwanie intruzyjne pozwala między innymi na uzyskanie ilości elementów przewyższającej ilość tworzywa wyjściowego. Wtryskarka intruzyjna wytwarza w ślimaku niewielkie ciśnienie i dzięki temu może pracować dalej, podczas napełniania formy. Wtryskiwanie wielobarwne wytwarza elementy o różnie zabarwionych warstwach i wykorzystuje kilka jednostek wtryskowych, natomiast wtryskiwanie wieloskładnikowe umożliwia wytworzenie produktów o różnych grubościach ścianek. Te dwie metody pozwalają na połączenie różnych materiałów i kolorów. Wtryskiwanie gazowe GIT również pozwala na uzyskanie różnej grubości ścianek, ale zamiast innego tworzywa w drugim wlocie – wykorzystuje się gaz. Jego odmianą jest wtryskiwanie gazowe ze spienianiem. Wtryskiwanie TSG – pianek termoplastycznych – opiera się na wykorzystaniu masy ze środkiem spieniającym. Inne odmiany to wtryskiwanie z rozdmuchiwaniem lub z rozciąganiem, podczas których formuje się wypraski puste w środku. Są to metody dwuetapowe, stosowane zwłaszcza dla potrzeb przemysłu opakowaniowego. Ostatnia odmiana to wtryskiwanie z dozowaniem włókna szklanego.
